Theme Facn
Lou vin dei padre (extraits - Francis Gag)

Un escambi de padre

Mounsignour Tadèu : Lu miéu car fraire, lou sabès, cad'an, per lou 24 d'aoust, fèsta dau nouòstre couvènt, es usança sacrada pèr nautre, padre de San-Bertoumiéu, d'adurre au couvènt de San-Pouòns un bariéu emplit d'aiga beneta. Es l'usança tambèn, de n'en retournà, en escambi, un boutarèu garnit de vin de messa. (...) 
A plasut au Ciel de vous dounà la vigouria que li cau pèr menà à bèn aquel'obra de fatiga. Pèr aquesta rasoun, ai pensat à vautre, lu mièu fraire. Deman de matin, à l'auba, vous meterès en camin. Lou viage serà dur, mà Diéu serà embé vautre !

Ilarioun : Embé la siéu ajuda noun li a pèna que noun sigue laugièra.

Mounsignour Tadèu : Dau tèmp que pourgerès au Signe Abat de San-Pouòns lou nouòstre óumage, acoumpagnat d'aquel umble tribut, nautre, prèguerèn Diéu pèr que lou vouòstre viage si passe sènsa mau e que Vous tèngue en lou camin que devès sègre (...). Pilhérès souin d'espragnà lu repoumpèu e li magagna, tant à l'anà couma au retour, soubretout, pèr noun perdre, noun siguesse qu'un degout, dau precious cargamen que vous serà counfidat.

E auguès sèmpre en mènt lou verset de la Penitènça : (...) Dau matin à l'auba, fin à la nuèch escura, Israèu esperet en Diéu ! (...)

 

Lou vin dóu Vilar es una benedicioun

Bouonaventura : L'oumbre e lou pous. Si ferman aici pèr asperà lu nouostre fraire.

Gregori : Era tèmp. Ieu, fau pas un pas de mai se noun mi refresqui la bouca.

Bouonaventura : Dieu a prouvedit à tout. Fa luse lou soulèu e douna la frescura. N'a mandat la fatiga e n'en procurerà lou repau. 
Maufidas-vous, fraire Gregori. Anas béure gelat sus d'aquela sudagna. Asperas un moumènt.

Gregori : Es vèr, moun fraire, mà pouòdi plus faire virà la lènga.

Bouonaventura : La miéua, embé l'ajuda dòu Signour, noun a jamai tant bèn virat. Pèr fà courre lou carretoun, li cau ougne li roda... 
Aquéu vin dóu Vilar ougne qu'es una benedicioun.

Gregori : Iéu, avii toujour audit dire que lou vin dounava de camba ; n'ai begut la miéu part e, pùra, à dire vèr, li camba mi tremouòlon.

Bouonaventura : N'aurès pas proun begut.

Gregori : Bessai, mà, mi semblava, adé, que la miéu tèsta s'en partesse en li nebla.

Bouonaventura : Acò era d'idèa. Sias nouvici, moun fraire, un capouchin de nidou : (...) vous cau pèrdre la gruèia. L'avesinança dóu pecat vous trebouòla.

Gregori : Aurèn bessai pecat, moun fraire ?

Bouonaventura : Noun, avèn servit lou Signour. Aurian pecat s'auguessian begut pèr plesi de béure, lapat sènsa mesura, mà, avèn sempre tengut en mènt li nòu virtùque n'en dèvon guidà à tout'oura, en toui luèc : umilità, moudestia, mourtificacioun...

Gregori : Bountà e carità...

Bouonaventura : A qu aurian fach dóu mau ?

Gregori : La vigilança...

Bouonaventura : Avèn vigilat.

Gregori : La patiènça...

Bouonaventura : Avèn patientat.

Gregori : La piètà...

Bouonaventura : Avèn pregat e pregueren encara.

Gregori : L'oubediènça...

Bouonaventura : Avèn oubédit.

Gregori : Es vèr, moun fraire.

 

Ome de glèia, óme de crota

Eliacin : Laissas-mi v'esplicà : Durant l'iver, tant que lou vin nouvèu repauva en lu bariéu, tant que la souca tounuda duèrme en lou souòl gelat, l'esprit apaisat, sènsa autre souci que lou salut de l'ànima miéua, siéu óme de glèia. 
Mà, quoura vèn la prima, quoura lu premié grèi an crepat la rusca de la vigna, quoura lu brout si cuèrbon de fueioun ; quoura parèisson lu pendoun d'ase, pichoui e tèndre, serrat un contra de l'autre darrié la fuèia maire couma passeroun de nidou si parant dóu frèi ; quoura, à la flàra de l'estiéu s'esclapa la terra e madura lou rain cremesin ; quoura véu arribà en la miéu crota, à plen canestre, braquet e couliàndri, broumèst e mouscatèu, negrau e passereta ; quoura lou rain caucat bulhe en la miéu tina, quoura lou perfum dóu moust mi mounta à la testa e mi gounfla lou pièch, aqui, Mounsignour, siéu óme de crota e noun siéu plus qu'aiçò !

Mounsignour Serafin : Moun fraire, noun blastemas lou Signour e demandas pulèu la siéu ajuda.

Eliacin : Au mai mi signi, au mai lampa !

Mounsignour Tadeu : Es lou diau que vous fa parlà ensin !

Eliacin : Ahi, Mounsignour, l'avès bèn dich : lou diau. Es èu. Oh ! n'es qu'un diau de crota, pas bèn marrit, mà que, dau mes d'abriéu fin à San-Martin, noun mi laissa plus d'un pas. Es èu que bala en la tina, caucant lou rain madur ; es lou sièu fuèc que fa bulhi lou vin nòu en li bouta ; es éu que, pèr despièch, mi fa sautà lou tap de li boutilha, petà lou ceucle dei bariéu e que mi trebouòla lou vin nouvèu en li trempant la couha.

Francis GAG 
Lou vin dei Padre, scène 4 du quatrième tableau (extraits)